Όλες έχουμε την ανάγκη να διατηρήσουμε και να συντηρήσουμε σωστά τα μπιζού και τα κοσμήματα που έχουμε στη κοσμηματοθήκη μας. Το παρόν άρθρο ενημερώνει για τη σωστή συντήρηση των μπιζού μας, δίνει οδηγίες για τη διατήρησή τους και προσφέρει κάποιες γνώσεις για το είδος των μετάλλων που χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο στα faux bijoux.
Το μπιζού είναι ένα αντικείμενο που όλες μας αγοράζουμε με ευχαρίστηση. Είτε σαν αναμνηστικό από τις διακοπές μας, είτε επειδή το είδαμε στην βιτρίνα και ‘μας μίλησε’, είτε επειδή ψάχνουμε οργανωμένα και πειθαρχημένα, ποιο σωστό αξεσουάρ θα αναδείξει τα ρούχα μας. Πάντα, μα πάντα ο αριθμός των μπιζού που διαθέτουμε αυξάνεται σε όγκο αλλά και χώρο.
I have enough jewelry
– sain no one ever!
- Αν ο αριθμός ακόμα μετριέται στα δάχτυλα των χεριών μας, μία κλασσική μπιζουτιέρα είναι ό,τι πρέπει για τις ανάγκες μας. Υπάρχουν πολλές λύσεις για μπιζουτιέρες με θήκες ή απλά μικρά ξύλινα σεντουκάκια.
- Αν πάλι βρίσκεται ένα κολιέ κρεμασμένο στο χερούλι της ντουλάπας, τα δαχτυλίδια πάνω στο νιπτήρα, και δυο –τρία βραχιόλια εδώ κι εκεί, τότε έχει έρθει πλέον ο καιρός να θυσιάσουμε ένα συρτάρι από την ντουλάπα, ή την συρταριέρα μας και να τακτοποιήσουμε τα πολύτιμα στολίδια μας.
Τι γίνεται όμως με τα ίδια τα κοσμήματα; Πώς τα προστατεύουμε από την καθημερινότητά μας, τις συνθήκες, την φθορά του χρόνου;
Όλα γίνονται με τάξη και πρόγραμμα. Πάντα σε όλες τις πτυχές της ζωής μας καλύτερο είναι να προλαβαίνουμε παρά να πληρώνουμε τα αποτελέσματα. Έτσι και στα αγαπημένα μας μπιζού η πρόληψη είναι η καλύτερη προστασία.
Μυστικούλια (tips!) για σωστή περιποίηση των κοσμημάτων
- Αποφεύγουμε κρέμες, ενυδατικές, λοσιόν, αρώματα στα σημεία επαφής του δέρματος με το κόσμημα. Οι κρέμες μπορεί να έχουν αρωματικά στοιχεία μέσα που και να διαβρώσουν το μέταλλο αλλά και να σας κάνουν αλλεργίες με τις χημικές αντιδράσεις των επ’ αμφοτέρω υλικών.
- Μακριά από τα στοιχεία της φύσης, και κυρίως το νερό! Δεν πλένουμε πιάτα, ρούχα κλπ φορώντας τα κοσμήματά μας. Τα δαχτυλίδια με το που επιστρέφουμε τα βγάζουμε, τα σκουπίζουμε με ένα μαλακό ύφασμα* και τα τοποθετούμε ευλαβικά στο κουτάκι τους, την μπιζουτιέρα τους, ή το συρτάρι τους.
- Γενικότερα, αποφύγετε την επαφή με τον ιδρώτα. Το να φοράτε τα κοσμήματα σας καθώς αθλείστε, μπορεί να προκαλέσει θάμπωμα ή ακόμη χειρότερα να οδηγήσει σε γρατζουνιές ή άλλες φθορές. Αν είστε ο τύπος του ανθρώπου που ιδρώνει πολύ εύκολα, ίσως θα ήταν καλό να σκουπίζετε το κόσμημα σας με ένα μαλακό πανί κάθε μέρα πριν πάτε για ύπνο.
- Κάποια στιγμή τα ασημικά θα μαυρίσουν, τα ατσάλια θα θαμπώσουν και ο χρυσός θα κοκκινίσει. Το πέρασμα του πανδαμάτορος χρόνου! Το πιο απλό υλικό είναι στη διάθεσή μας για να το εφαρμόσουμε όπου χρειαστεί! Διττανθρακικό Νάτριο ή κοινώς Μαγειρική Σόδα. Ένα ταπεινό, κι όμως παντοδύναμο κουτάκι το οποίο μπορεί να καθαρίσει ακόμα και τα πιο παλαιά κοσμήματα. Δύο τρόποι υπάρχουν για τον καθαρισμό με μαγειρική σόδα:
- Στερεός, με το να κάνεις την σόδα κρέμα.
Μην κουράζεστε με το να βρίσκετε την τέλεια αναλογία σόδας και νερού. Υπάρχει η οδοντόκρεμα!!! Η παλιά καλή συνταγή της οδοντόκρεμας η οποία περιέχει επακριβώς την ποσόστωση νερού και σόδας και ίσως και ένα διακριτικό άρωμα μέντας. Σόδα ή οδοντόκρεμα απλώνουμε λίγη ποσότητα σε ένα μαλακό πανί (ή πανί παλιάς πιτζάμας – η ποπλίνα κάνει θαύματα!) και περνάμε ασημένια, αλπακάδες, και ατσάλινα μπιζού έχουμε. Αφού καθαρίσουν, με ένα νωπό ή βρεγμένο πανί τα καθαρίζουμε από τα υπολείμματα της οδοντόκρεμας και τα βάζουμε ευλαβικά πίσω στα κουτάκια τους.
- Υγρός, μέσω βρασμού. Εάν το κόσμημα είναι περίπλοκο, περίκομψο όπως π.χ. τα Γιαννιώτικα, με πολλούς κόμπους και φιλιγκρί τότε, μία κουταλιά της σούπας σόδα και μία κουταλιά του γλυκού ξίδι λευκό (όχι παραπάνω!!! Το ξίδι είναι οξύ!!!) σε νερό που βράζει και εμβαπτίζουμε τις χρυσές μας καδένες μέσα. Επίσης, εμβαπτίζουμε όσα δαχτυλίδια θέλουμε, κρατώντας τα από μία νάιλον κλωστή για πέντε λεπτά. Προσοχή! Φορέστε γάντια για να αποφύγετε έγκαυμα από ατμό. Δεν θέλει πάνω από πέντε λεπτά και τα βγάζουμε με λαβίδα. Τα παραδοσιακά Γιαννιώτικα κοσμήματα τα κρατάμε όσο χρειάζεται.
- Στερεός, με το να κάνεις την σόδα κρέμα.
- Εκτός της μαγειρικής σόδας, υπάρχει το Silvo, Braso κλπ στιλβωτικά χημικά που μπορείτε να βρείτε στα ράφια των supermarkets. Προσοχή, μην τα χρησιμοποιήσετε με γυμνά χέρια, διότι θεωρούνται καυστικά. Επίσης, λόγω μυρωδιάς, καλό είναι να βάλετε μία μάσκα πριν την χρήση τους. Τρίτο και κυριότερο, αφού τελειώσετε το καθάρισμα με αυτά τα χημικά, ξεπλύνετε πολύ καλά τα χέρια σας (και όπου συνίσταται τα ίδια σας τα κοσμήματα, για να μην έρθει σε επαφή υπόλειμμα χημικού με το δέρμα σας).
Κυριότερα μέταλλα και τρόποι συντήρησης.
Ασήμι 925
Το ασήμι – Άργυρος (Ag) είναι ένα από τα πρώτα μέταλλα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Ήταν γνωστό ήδη από την προϊστορική εποχή στους λαούς που κατοικούσαν στη Μεσοποταμία, στον Ελλαδικό χώρο, στη Μέση Ανατολή και στην Αίγυπτο.
Το ασήμι οξειδώνεται αν έρθει σε επαφή με τον αέρα, οπότε θα φθαρεί αναπόφευκτα με την πάροδο του χρόνου. Εσείς μπορείτε να επιβραδύνετε τη διαδικασία, φυλάσσοντας τα ασημένια σας κοσμήματα μέσα σε ένα αεροστεγώς κλειστό σακουλάκι.
Στην αγορά υπάρχει το Silvo, σε κρέμα, υγρή μορφή και εμποτισμένο πανάκι. Εναλλακτικά η μέθοδος της οδοντόκρεμας ή της μαγειρικής σόδας με το νερό και το ξύδι μπορούν να κάνουν θαύματα, όπως προαναφέρθηκε.
Προσοχή όμως, να μην το τρίψετε πολύ σκληρά, γιατί μπορεί να αρχίσει να ξεφλουδίζει η επένδυση. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε ένα ειδικό πανί για γυάλισμα ασημικών online ή από κάποιο κοσμηματοπωλείο. Να θυμάστε πως το πανί δεν θα διώξει πιθανές γρατζουνιές του κοσμήματος σας, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον κοσμηματοπώλη.
Το ήξερες ότι η Αργεντινή έχει πάρει το όνομά της από το Argentum (λτν.)> ἀργήεις (αρχ.Ελλ.) που σημαίνει Άργυρος/Λευκός/Λαμπερός , λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων της σε ασήμι;
1. Wikiεξικό. 2. Martin de Barco Centenera,
Ατσάλι
Η πιο παλαιά χημική ένωση, το ατσάλι ή επίσημα χάλυβας (χάλυψ) στην κοσμηματοτεχνία χρησιμοποιείται ως ανοξείδωτος χάλυβας (Stainless steel). Έχει εξαιρετική αντοχή στην οξείδωση και την διάβρωση, και περιέχει σίδηρο (Fe), οξυγόνο (O), άνθρακα (C) και σε κάποιο ποσοστό χρώμιο (Cr).[2]
Τα κοσμήματα από ανοξείδωτο ατσάλι είναι εξαιρετικά σταθερά αλλά και λίγο εύκαμπτα. Χρειάζεται αρκετή δύναμη για να λυγίσει, αλλά όταν πάρει το τελικό σχήμα το κόσμημα διατηρεί το σχήμα του μια ζωή.
Με αντοχή στη σκουριά, την οξείδωση και τον αποχρωματισμό, αυτό το κράμα είναι ανθεκτικό στη διάβρωση, ιδανικό για σχέδια κοσμημάτων που θα κρατήσουν στον χρόνο.[3]
Το ανοξείδωτο ατσάλι, είναι εύκολο να το διατηρήσετε, καθώς δεν διαβρώνεται ή οξειδώνεται και δεν θα σπάσει εάν σας πέσει. Παρόλα αυτά, μπορεί να γρατζουνιστεί, οπότε θα ήταν καλύτερο να αποθηκεύατε τα κοσμήματα σας σε ξεχωριστά σακουλάκια. Αν το κόσμημά σας με ανοξείδωτο ατσάλι χρειάζεται καθάρισμα, μπορείτε απλά να το πλύνετε με ένα διάλυμα νερού και ήπιου απορρυπαντικού πιάτων. Σκουπίζετε σχολαστικά για να μην μείνει υγρασία και την μεταφέρει στην κοσμηματοθήκη σας και φοράτε άφοβα.
Το ανοξείδωτο ατσάλι είναι υποαλλεργικό καθιστώντας το εξαιρετική επιλογή για κάποιον του οποίου το δέρμα είναι ευαίσθητο στα μέταλλα. Επίσης, δεν διαβρώνεται, οπότε δεν θα έχετε αυτούς τους αντιαισθητικούς λεκέδες στο δέρμα σας (πράσινο ή οποιοδήποτε άλλο χρώμα).
Ένα άλλο καλό πράγμα για τα κοσμήματα από ανοξείδωτο ατσάλι είναι ότι δεν αλλάζει η εμφάνιση του, διαρκεί περισσότερο όσο και να το ταλαιπωρήσετε, είτε το βάζετε με νερό είτε το ρίχνετε σε χημικές ουσίες, παραμένει στην πραγματικότητα το ίδιο.
Σε σύγκριση με το χρυσό ή το ασήμι, τα κοσμήματα από ανοξείδωτο ατσάλι είναι ανθεκτικά στις γρατσουνιές.
Ένα άλλο θετικό των κοσμημάτων από ανοξείδωτο ατσάλι είναι ότι μοιάζει με αληθινό ασήμι.
Ορείχαλκος
Στο κατάστημά μας θα βρείτε κοσμήματα από ορείχαλκο επίχρυσο ή επάργυρο εξωτερικά.
Ο ορείχαλκος είναι ένα μέταλλο ελατό και όλκιμο πιο σκληρό από τον χαλκό και πιο κιτρινωπό. Παραδοσιακά προέρχεται από την πρόσμιξη Χαλκού (Cu) και Ψευδάργυρου (Zn). Ανάλογα την ποσόστωση των μετάλλων, διαχωρίζεται σε μπρούτζο και ορείχαλκο. Ο Ψευδάργυρος ή στην πιο καθομιλουμένη, τσίγκος, προσδίδει την σκληράδα και την ανθεκτικότητα που χρειάζεται ο ορείχαλκος.
Σαν υλικό χρησιμοποιείται ευρέως από τα Ελληνιστικά Χρόνια. Είναι απόλυτα ασφαλές να το φοράμε ακόμα και πάνω στο δέρμα μας. Σε έναν Ομηρικό ύμνο, αναφέρεται ότι η Αφροδίτη φορούσε σκουλαρίκια από ορείχαλκο και χρυσό:
«ἐν δὲ τρητοῖσι λοβοῖσιν
ἄνθεμ’ ὀρειχάλκου χρυσοῖό τε τιμήεντος»
(Ὁμηρικοὶ ὕμνοι, 6, Εἲς Ἀφροδίτην, στ. 8–9).[1]
Ο ορείχαλκος λόγω της σύνθεσής του, με τον καιρό διαβρώνεται. Χάνει την γυαλάδα του και θαμπώνει. Το μυστικό να μείνει όσο το δυνατόν περισσότερο γυαλιστερός είναι να προσθέσουμε συσκευασία σιλικόνης που βρίσκονται παντού σε όλα τα είδη συσκευασίας. Είναι αυτά τα μικρά, ερμητικά κλειστά φακελάκια που βρίσκουμε ενίοτε σε συσκευασίες δώρου. Αυτό θα τραβήξει την όποια υγρασία μέσα από το συρτάρι και το μόνο που θα χρειάζεται είναι ένα καλό γυάλισμα με ένα στεγνό πανί, λίγο πριν τα φορέσουμε.
Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούμε είναι υποαλλεργικά, δεν μαυρίζουν και δεν χάνουν το χρώμα τους. Με προσεκτική χρήση θα μείνουν αναλλοίωτα για καιρό. Καλό είναι να αποφεύγεται η συνεχόμενη επαφή τους με υγρά και να μην ψεκάζουμε το άρωμά μας απευθείας πάνω στο κόσμημα!!!
Zamak
Το Ζαμάκ ανήκει στα τελευταία επιτεύγματα της μίξης μετάλλων. Κράμα μετάλλων στην ουσία, αποτελείται από Ψευδάργυρο (Zn), Αλουμίνιο (Al), Μαγνήσιο (Mg) και Χαλκό (Cu). Το όνομά του το πήρε από τα ακρώνυμα των ανωτέρω συστατικών του, όπως αποκαλούνται στα γερμανικά, αφού είναι γερμανικό επίτευγμα. Λόγω της σύστασής του είναι εξαιρετικά ελαφρύ, ελατό λόγω του χαλκού και σε λαμπερό γκρι χρώμα, λόγω των ψευδάργυρου και μαγνησίου.
Λόγω του χαμηλού σημείου τήξης του, χρησιμοποιείται ευρύτατα στην μέθοδο της απ’ ευθείας χύτευσης για την παραγωγή κυρίως ψευδοκοσμημάτων. Χρησιμοποιείται ακόμη και στην παραγωγή χυτών μεταλλικών μικροαντικειμένων και παιχνιδιών.[4] Λόγω αντικατάστασης του Μολύβδου (Pb) με το μαγνήσιο και το αλουμίνιο, το ζαμάκ ανήκει στα υποαλλεργικά κράματα.
Το ζαμάκ λόγω της σύστασής του δεν οξειδώνεται. Όμως, εάν πέσει κάτω ή πιεστεί ενδέχεται να σπάσει ή να κοπεί σε κομμάτια.
Η ουσία είναι μία: τα faux bijoux, ψευδοκοσμήματα, κοσμήματα ευτελών μετάλλων και λοιπά διακοσμητικά, χρειάζονται προσοχή. Φρόντισε τα κοσμήματά σου για είναι και να φαίνονται λαμπερά και καινούρια, για καιρό.
[1] Πηγή: Ελληνικό Wikipedia, Λήμμα Ορείχαλκος
